“ตาย” ตามกฎหมายในพจนานุกรมไม่เหมาะสำหรับที่แพทย์จะมาใช้ในเรื่องการปลูกถ่ายอวัยวะที่เทคโนโลยีมันไปไกลกว่านั้นมาก ขณะนี้คำว่าตายจะมีคำจำกัดความเพิ่มขึ้นแล้วว่า หมายถึงสมองตายด้วย
ตอนที่พี่ตั้งวงครั้งแรก พี่ก็เชิญน้องมาเล่าเรื่องต่อเนื่องจากที่ท่านฟังเฉยๆ หลังจากนั้นพอเขาเล่าเรื่องจบ จบกระบวนการ พี่ก็อยากรู้ว่าท่านฟังจริงไหม เข้าใจจริงไหม และก็พี่ก็เลยถามว่าน้องสันติ น้องชอบเรื่องอะไรที่น้องๆ เขาเล่าให้ฟัง
ก็มีคุณครูภาษาอังกฤษนี่’ ตอนนำเสนอครูอ้อยจำได้เลยว่า เขาพูดว่า ‘ถ้าใช้ดินสอประหยัดจะเป็นการอนุรักษ์โลก เป็นภาษาอังกฤษ’ เขาก็ได้ไปเลยภาษาอังกฤษ คำศัพท์ไม่ต้องท่องแล้ว มันจะได้มา ไม่ได้อยู่ในวัตถุประสงค์ แต่มันได้เกิน บูรณาการมาตรฐานสากล คณิตศาสตร์ก็ได้
แม้ครอบครัวที่เป็นต้นแบบก็ปัจจุบันก็ไม่ได้แข็งแรง ในแง่ของคู่สมรสที่ไม่ได้จดทะเบียนตามกฎหมายหรือคู่สมรสที่ไม่ได้ถูกต้องตามกฎหมายว่าควรจะมีสิทธิด้วยหรือไม่ ก็คิดว่าก็ควรมีสิทธิ แต่ว่าต้องมีเงื่อนไขคือ เช่น จะต้องมีผู้ให้ปรึกษาเข้าร่วม อาจจะมีนักสังคม จิตแพทย์ เข้ามาช่วย ดิฉันคิดว่าผู้ที่เป็นเพศเดียวกันก็อาจปรับใช้เงื่อนไขนี้ เป็นการเปิดโอกาส
นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงอย่างหนึ่งที่มีความหมายสำหรับคนทำงาน คือ “การเกิดความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน” จากเป็นเพียงแค่คนรู้จัก รู้ว่าทำงานที่ไหน ตำแหน่งอะไร เมื่อได้เข้ามา ลปรร. ทำให้รู้จักกันมากขึ้น รู้ว่าคนนี้ทำงานอะไร ทำงานอย่างไร เกิดความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน
การเปลี่ยนแปลงของเขา แทนที่เราจะตามใจเขา เขาตามใจเพื่อนอย่างเดียว ไม่เป็นไรค่ะๆ กับกลายเป็นว่าฟังฉันบ้าง ฉันฟังเธอบ้าง ตัวเองมองว่ามันเหมือนการจำลองสังคม ที่ต้องมีความหลากหลายของคน อยากเห็นมันเดินไปอย่างนั้น ไม่ใช่ตัวใครตัวมัน
