สมมุติผู้ต้องขังกระทำผิดวินัย เราไม่มีการหาเหตุหาผล ทะเลาะกันเล็กๆ น้อย ๆ เราก็จะตั้งโทษเลย พอหลังจาก case นี้ เราก็มาพูดคุย หาสาเหตุบางครั้งเป็นเรื่องเล็กๆ น้อยๆ เราก็อาจจะสมานฉันท์เขาได้ ก็จะภาคทัณฑ์เขาไว้ แต่จะเน้นการอบรมสั่งสอนเขามากกว่าที่จะลงโทษโดยรุนแรง
นำกิจกรรมอื่นๆ เข้ามาช่วย ซึ่งตัวกิจกรรมนั้นมีลักษณะที่ไม่เพียงแต่จะช่วยในด้านของเงื่อนไขของการพัฒนาคุณค่าเท่านั้น แต่ยังสามารถนำสู่การพัฒนาคุณค่าในตัวผู้ต้องขังได้อีกด้วย กรณีต่อไปนี้เป็นการใช้กิจกรรมการวาดภาพมาช่วย
พอเวลาที่เค้าไปตรวจเลือดที่สถานพยาบาล ผลออกมาก็คือ เค้าติดเชื้อ HIV ช่วงนั้นเราไม่อยู่…เขาดรอปทุกอย่าง เอาแต่ร้องไห้ ขอย้ายห้องไปอยู่ห้องคนป่วย คนติดเชื้อนะคะ พอเรากลับมา น้องก็เล่าให้ฟัง เราก็เลยเรียกมาคุย เค้าก็ลดจากความดิ้นทุรนทุรายนะ
เราจัดระบบให้ผู้ต้องขังได้รับการตรวจ ให้ผู้ต้องขังได้กินยาที่ถูกต้อง ระบบที่มันเละเนี่ย เพราะมันไม่เป็นระบบ ก็น่าจะจัดตั้งแต่ระบบเรื่องการตรวจ ระบบเรื่องการจ่ายยา ระบบเรื่องการพาผู้ต้องขังออกตรวจข้างนอก ระบบตั้งแต่เรื่องบัตร เรื่องความเป็นอยู่ข้างใน เราเอาเรื่องตรวจก่อน
เราได้เรียนรู้ด้านธรรมะ เรียนรู้จากการที่ครอบครัวมีลูก แล้วเรามองการเจริญเติบโตของลูกทำให้เราอยากสอน ก็เลยกลับไปสอนเขา ดูแลชุมชนบำบัดมักจะมีเด็กเล็กๆ น้อยๆ และจะมีพวกเสพยา ก็เลยสอนเขาเหมือนสอนลูกเรา พออยู่กันไปกันมาก็เกิดความผูกพัน
การทำให้ตนเองกับอุดมการณ์กลายเป็นหนึ่งเดียวกัน นั่นคือ บรรลุสู่ “บูรณภาพ” (integrity) ที่บางครั้งแปลว่า “ซื่อสัตย์มั่นคงในหลักการ” เมื่อถึงจุดนั้น การกระทำเพื่อตนเองก็ไม่ต่างจากการกระทำเพื่อวิชาชีพ และการกระทำเพื่อวิชาชีพก็ไม่ต่างจากการกระทำเพื่อตนเอง
