แต่แม่ต้องสัญญากับเรานะว่าแม่จะมีชีวิตอยู่รอเรา เพราะแม่แปดสิบกว่าแล้ว แม่ก็น้ำตาไหล เราก็บอกยิ้มๆ สัญญาก่อนๆ แม่ก็ต้องดูแลตัวเองเพื่อรอเรา แต่เราจะติดนิสัยโกหกแม่ว่า อีกนิดเดียวอีกปีเดียว พออีกปีแม่ก็บอกว่าไหนว่าอีกปีเดียว แต่เราก็บอกก็เนี่ยอีกปีเดียว คือโกหกทั้งตัวเองทั้งแม่
หากพิจารณาว่าผู้ต้องขังได้เผชิญภาวะการสูญเสียอัตลักษณ์มา การได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตนในเรือนจำ รวมถึงความเป็นมิตร นับว่าเป็นสิ่งสำคัญ ไม่เพียงแต่การเปลี่ยนสภาพแวดล้อมจะทำให้ขาดความรู้สึกถึงทิศทางเท่านั้น
การรับตั้งครรภ์แทนยังถือเป็นสิ่งใหม่สำหรับสังคมมนุษย์ ซับซ้อนกว่าการรับบุตรบุญธรรมเดิม หรือการช่วยให้มีบุตรด้วยเทคโนโลยีทั่วไป แม้ว่า การทบทวนเอกสารที่เสนอ ไม่พบผลลบที่ชัดเจนจากกระบวนการนี้ต่อบุคคลผู้เกี่ยวข้อง แต่การศึกษาไม่พบปัญหา
การศึกษานี้ใช้การวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive statistics) ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าต่ำสุด-สูงสุด ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) เพื่อพิจารณาความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ
ตอนนั้นมีลูกสาวโดนด้วย เพราะว่าตอนนั้นลูกสาวมานอนด้วย จากกรุงเทพ เราพยายามทำเรื่องเอาลูกสาวออกไป…ทำเรื่องให้ลูก เพราะว่าลูกไม่เกี่ยวจริงๆ จนเค้าก็ยกฟ้องไป ตัดสินแต่เราคนเดียว ก็ดีใจให้ลูกหลุดไป…พอลูกออกไปก็ร้องไห้
ประสบการณ์การที่ทำให้บุคคลตั้งคำถามแก่การเป็น การอยู่ของตนเอง ทำให้เข้าใจความหมายของชีวิต เป็นประสบการณ์ที่ทำให้บุคคลตระหนักรู้และตอบคำถามได้ว่า เราเกิดมาทำไม เพื่ออะไร การตั้งคำถามเกี่ยวกับชีวิตนี้เกิดขึ้นตั้งแต่วัยเด็ก ในวัยเด็กมักมีคำถามว่า เขาเกิดมาจากไหน สวรรค์อยู่ที่ไหน นรกมีจริงไหม
